wordt dan niet altijd gemakkelijk gelegd. Het betreft dus een jeukende uitslag die zich voornamelijk voordoet op door de zon beschenen lichaamsdelen: gelaat, hals, armen, benen… Soms breidt de uitslag zich ook uit tot plaatsen die geen direct zonlicht hebben gehad. Een half uurtje zonblootstelling kan soms al voldoende zijn om een zonne-allergie uit te lokken. Na enkele dagen verdwijnt de uitslag meestal weer zonder dat men een specifieke behandeling moet instellen. In de loop van de zomer, naarmate de huid meer gewend wordt aan de zon, vermindert de uitslag meestal. Sommige geneesmiddelen, maar ook verzorgingsproducten, veroorzaken wat men noemt een fototoxische reactie. Op plaatsen waar de huid aan zonlicht wordt blootgesteld verschijnen dan rode vlekken, jeuk tot zelfs echte brandwonden. Meestal treedt de reactie korte tijd na de zonblootstelling op. Ook sommige planten staan voor dit fenomeen bekend. Het beruchtste voorbeeld is waarschijnlijk de reuzenberenklauw. Ook fototoxische reacties verdwijnen meestal als de oorzaak wordt weggenomen (de zon of het uitlokkende product), maar in sommige gevallen moeten de letsels behandeld worden als brandwonden. ALGEMENE AANDOENINGEN Overmatige blootstelling aan warmte kan een ganse reeks aandoeningen veroorzaken. Van tamelijk onschuldig tot levensbedreigend en zelfs dodelijk. Het is ook in deze volgorde dat we de aandoeningen zullen overlopen: van ‘vervelend’ tot ‘dodelijk’. Voornamelijk tijdens de acclimatisatieperiode aan warmte, maar ook later nog, kunnen enkels en voeten nogal eens opzwellen. De warmte- of hitte-oedemen komen vaker voor bij mensen met een serieus overgewicht en/of bij mensen met verhoogde bloeddruk. De benen wat omhoog brengen, voldoende vochtinname en wat rust zijn meestal voldoende om deze op zich onschuldige aandoening te verhelpen. Op langere termijn moeten natuurlijk de obesitas en de hypertensie worden aangepakt. Een andere, eveneens onschuldige kwaal, zijn hittekrampen. Deze aandoening komt vaak voor bij goed getrainde personen die langdurige, zware inspanning verrichten in een warme omgeving. Alhoewel men er nog niet helemaal uit is wat de oorzaak zou zijn, is het waarschijnlijk te wijten aan het onvoldoende compenseren van het overmatig zweetverlies. Door te zweten verliezen we niet alleen veel water, maar ook een aantal elektrolyten. Als deze onvoldoende aangevuld worden kunnen er heel pijnlijke krampen ontstaan in grote, werkende spiergroepen. Dit kunnen de been- maar ook de armspieren zijn. Ook nadat de krampen verdwenen zijn, blijven de spieren dikwijls nog een tijdje heel stijf en stram. De aandoening gaat meestal vanzelf weer over, maar men blijft daarna best even uit de warmte en vult de tekorten aan. Al iets minder onschuldig is de zogenaamde hittesyncope, of in mensentaal, flauwvallen van de hitte. Door een uitzetting van de bloedvaten in de huid (om de warmte kwijt te raken), kan een bloeddrukval optreden. Door deze broeddrukval krijgen we dan weer een (tijdelijk) zuurstoftekort in de hersenen met een syncope tot gevolg. Zoals bij andere syncopes gaat het flauwvallen ook hier vooraf door enkele voorafgaande ervaringen: een licht gevoel in het hoofd, soms wat misselijkheid of hoofdpijn. De behandeling verschilt ook niet van een gewone syncope: neerliggen met de benen in hoogstand en wat vocht toedienen. Het slachtoffer wordt natuurlijk best snel naar een koelere ruimte overgebracht. Het minder onschuldige karakter van deze hitteaandoening ligt in het gevaar van het vallen zelf. Hitte-uitputting, in de literatuur ook vaak met de term heat exhaustion terug te vinden, kan twee verschillende oorzaken hebben. Men kan uitgeput geraken door overmatig vochtverlies, door teveel zweten m.a.w., maar het kan ook door zoutdepletie. Deze laatste vorm treedt op als men het vochtverlies door zweten voldoende compenseert met water, maar de verloren gegane zouten onvoldoende vervangt. Hitte-uitputting geeft aanleiding tot erge dorst, een algemeen zwaktegevoel, duizeligheid, misselijkheid, braken, diarree en spierkrampen. De temperatuur loopt op boven de 38°C. De behandeling is logischerwijze de water- en of zouttekorten aan te vullen. Afhankelijk van de ernst van de situatie zal dit oraal (via drankjes) of intraveneus moeten gebeuren. Vanzelfsprekend moet het slachtoffer ook naar een koelere omgeving overgebracht worden. De gevaarlijkste aandoeningen die we door blootstelling aan overmatige warmte kunnen oplopen zijn een zonneslag en een hitteslag. In Nederlandstalige tijdschriften worden de termen zonnesteek en zonneslag vaak door mekaar gebruikt. Een zonnesteek is het gevolg van langdurige blootstelling aan de zon. Voornamelijk te veel zonnewarmte op het hoofd en de hals vormen een risico. Alhoewel kinderen de voornaamste risicogroep vormen, ontsnappen volwassenen ook niet aan deze kwaal. De symptomen zijn een beetje deze die we onder hitte20 EXTERNE PREVENTIE
RkJQdWJsaXNoZXIy MzcyMTQ3