WAT KUNNEN WE ER AAN DOEN? De drie pijlers in de aanpak van een te hoog cholesterol zijn dieet, bewegen en medicatie. Het belang en het aandeel van iedere pijler zal afhangen van de concrete situatie. Dieet Over diëten allerhande zijn al bibliotheken volgeschreven. Boeken over koolhydratenarm-, ketogeen-, paleo- of andere diëten (zoals intermittent fasting) behoren steevast tot de topverkopers in de boekhandel. We gaan hier dan ook geen uitgebreide handleiding schrijven, maar toch deze principes: • Eet minder verzadigde vetten (meestal dierlijke vetten) • Eet meer onverzadigde vetten • Beperk het calorieëngebruik • Voorkom een teveel aan suiker • Verhoog het gebruik van vezels • Beperk het gebruik van alcohol Beweging Ook het aandeel sport- en fitnessboeken maakt een serieus deel uit van de boekenverkoop in de Westerse wereld. Als het dieet al niet genoeg vruchten heeft afgeworpen, dan moet lichaamsbeweging voor de nodige correctie zorgen. Ook hier beperken we ons tot de algemene principes: regelmatig bewegen (het hoeft geen topsport te zijn) kan de toestand al gunstig doen evalueren (zie bij fabels). Medicatie Tot vóór eind jaren 80 van vorige eeuw was iemand die een te hoog cholesterol had aangewezen op dieetmaatregelen om het niveau iets naar beneden te krijgen. We schrijven duidelijk ‘iets’ omdat, zeker bij hogere waardes, een volledige correctie meestal niet mogelijk was. Tegen het einde van deze jaren 80 kwam de eerste medicamenteuze cholesterolverlager op de markt. De meeste van de producten die op de markt zijn, verlagen niet alleen het LDLcholesterol maar hebben ook een positieve (verlagende) invloed op de hoogte van de bloedvetten (triglyceriden). Deze medicatie is altijd aangewezen voor mensen met hart- en vaatziekten in de voorgeschiedenis, voor erfelijke vormen van hypercholesterolemie (en voor niet-erfelijke hoge waardes) en dikwijls ook voor diabetespatiënten. Mensen met licht verhoogde waardes zullen altijd eerst door nietmedicamenteuze maatregelen (dieet en bewegen) proberen de zaak te normaliseren. Trouwens, het nemen van medicatie betekent niet dat op andere vlakken alle remmen los mogen. Andere risicofactoren onder controle houden Al deze maatregelen kaderen natuurlijk in het voorkomen van hart- en vaatziekten. Belangrijk in dit verband is natuurlijk ook de andere risicofactoren aan te pakken. Een van de voornaamste van deze risicofactoren is natuurlijk roken. Voor mensen met een verhoogd cholesterol is stoppen met roken nog meer nodig dan voor mensen met een normale waarde. Hetzelfde kan gezegd worden voor bloeddruk. Hoe hoger de waarde, des te hoger het risico op ‘accidenten’. Overgewicht en sedentair leven kwamen hoger al aan bod. Hoe meer risicofactoren iemand combineert, des te hoger zijn risico zal zijn. Een cholesterolwaarde van 210 mg/dl is m.a.w. minder gevaarlijk voor iemand wiens bloeddruk in orde is, die niet rookt, geen overgewicht heeft en die regelmatig inspanningen levert dan voor iemand bij wie deze risicofactoren niet in orde zijn. Hoe meer risicofactoren afwijken van de norm en hoe verder de afwijkingen van deze norm liggen, des te hoger het risico zal zijn. 22 EXTERNE PREVENTIE
RkJQdWJsaXNoZXIy MzcyMTQ3