CLB Nieuws mei /juni 2020

Het is het Coranavirus en niet de Coronabacterie: maar wat is eigenlijk het verschil? Covid-19, Coronavirus, virologen… allemaal woorden waar de meeste mensen tot voor een paar maanden nog nooit van gehoord hadden. Voor Covid-19 is dit niet meer dan normaal, vermits het virus dat ons allen zo geplaagd heeft, nog maar een aantal maanden die naam gekregen heeft. De andere begrippen (Coronavirus, viroloog…) bestaan echter al veel langer. Maar wat is dat eigenlijk, een virus? En wat is het verschil met een bacterie? Het moge dus duidelijk zijn: een virus en een bacterie zijn twee compleet verschillende zaken. En we schrijven ‘zaken’ omdat men het over virussen niet altijd eens is: betreft het hier wel levende organismen? Bacteriën Bacteriën zijn ééncellige, microscopisch kleine organismen (enkele micrometer) die al meer dan 3,8 miljard jaar op aarde vertoeven. Hiermee vergeleken zijn wij (homo homo sapiens) met onze 125.000 jaar relatieve nieuwkomers op deze planeet. Escherichia coli (meestal aangeduid als E. Coli) is de meest voorkomende bacterie in onze darmen. Deze bacterie is 2 à 3 µm lang. Dit betekent dat men er al drie à vijfduizend achter mekaar moet leggen om 1 cm bacterie te hebben. Bacteriën zijn overal om ons heen aanwezig. En niet alleen om ons heen, ook in ons. De meeste bacteriën (99%) zijn echter onschadelijk en vele zijn zelfs zeer nuttig. Zo wordt onze darm bevolkt door triljoenen van deze beestjes; ze helpen er bij de vertering van ons voedsel. Ook op onze huid zitten verschillende triljoenen bacteriën. Ook hier verrichten ze meestal zeer nuttig werk. Soms zijn bacteriën echter minder onschuldig of minder nuttig: ze kunnen ons ook ziek maken. Een bacterie kan zich immers, afhankelijk van de omgeving waarin ze terechtkomt, razendsnel vermenigvuldigen. Wanneer de verkeerde bacteriën in onze darmen komen, kunnen we diarree ontwikkelen. Zitten deze beestjes in onze urinewegen, dan krijgen we een blaas- of nierontsteking. Verzorgen we een huidwonde niet voldoende, dan kan ze gaan infecteren. Komen ze in ons bloed terecht, dan zijn we pas echt goed ziek. Bekende bacteriële ziekten zijn: cholera, difterie, bacteriële meningitis, tetanus, ziekte van Lyme, gonorroe, syfilis... Gelukkig heeft de medische wetenschap sedert lang een nuttig wapen tegen bacteriën: antibiotica. Voorlopig werken deze geneesmiddelen meestal nog zeer goed. Meer en meer vindt men echter bacteriën die resistent zijn tegen alle bestaande antibiotica. Door het mechanisme van ‘survival of the fittest’ (Charles Darwin) slagen sommige bacteriën een aanval door bepaalde antibiotica te overleven. Naast antibiotica hebben we ook de beschikking over een aantal vaccins tegen bacteriën: tetanus, difterie, kinkhoest, pneumococcen, typhus… Externe Preventie Bacterie? Virus? Viroloog? 15